Η ΤτΕ ανακοίνωσε πρόσφατα τα στοιχεία για την πιστωτική επέκταση του Νοεμβρίου. Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι η χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα έχει μπεί σε μία εξαιρετικά βίαιη φάση απομόχλευσης μετά το Σεπτέμβριο με αρνητικές ροές άνω του 1 δις € τον μήνα. Αναλυτικότερα τα στοιχεία του τελευταίου εξαμήνου έχουν ώς εξής:

Τέλος περιόδου

Ιουν-11

Ιουλ-11

Αυγ-11

Σεπ-11

Οκτ-11

Νοε-11

Ιδιωτικός τομέας (Επιχειρήσεις και νοικοκυριά)

253.102

253.856

252.102

252.562

250.716

249.606

Μεταβολή

754

-1.754

459

-1.845

-1.110

                   Επιχειρήσεις

121.371

122.287

121.351

122.679

121.670

121.243

Λοιπά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα

5.474

5.407

5.282

6.127

6.101

6.037

Ασφαλιστικές επιχειρήσεις

858

855

1.429

795

1.644

1.643

Μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις

115.040

116.025

114.640

115.757

113.925

113.563

Μεταβολή (Επιχειρήσεις)

916

-936

1.328

-1.010

-426

Μεταβολή (μη χρη. Επιχ.)

985

-1.385

1.117

-1.832

-362

Ιδιώτες & Ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα

115.704

115.566

114.905

114.169

113.518

113.000

Μεταβολή

-138

-661

-736

-651

-518

Ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες, ατομικές επιχ.

16.027

16.004

15.846

15.713

15.529

15.363

Μεταβολή

-23

-157

-133

-184

-165

Ορισμένα σαφή συμπεράσματα απο τα στοιχεία αυτά είναι τα εξής:

  • Τα νοικοκυριά και οι ελεύθεροι επαγγελματίες βρίσκονται σε μία διαδικασία ισχυρής απομόχλευσης από τον Αύγουστο και μετά με αρνητικές ροές ανά μήνα 500-700 εκ € για τα πρώτα και 150 εκ. € για τους δεύτερους. Ο βασικός τροφοδότης της ορμής της Ελληνικής οικονομίας τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε φάση μεγάλη συρρίκνωσης χωρίς να διαφαίνεται κάποιο σημάδι σταθεροποίησης, αντίθετα η μείωση χρέους είναι σε πλήρη εξέλιξη.
  • Τα λοιπά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οι ασφαλιστικές εταιρίες εμφανίζουν σταθεροποίηση του χρέους τους παρότι υπάρχουν ορισμένες εντυπωσιακές μεταβολές σε κάποιους μήνες.
  • Οι επιχειρήσεις, μετά από μία μεγάλη μεγέθυνση τον Σεπτέμβριο (ύψους 1,3 δις €, η οποία από τα αναλυτικότερα στοιχεία αφορά τους κλάδους εμπορίου, ναυτιλίας και διαχείρισης ακίνητης περιουσίας), πλέον βρίσκονται και αυτές σε ξεκάθαρη φάση συρρίκνωσης με εκροή περίπου 1,5 δις € από τότε.
  • Συνολικά ο ιδιωτικός τομέας μειώνει πλέον τη δανειακή του έκθεση κατά 1,1-1,5 δις € τον μήνα, μία μείωση που είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή και υψηλή καθώς φτάνει το 0,5-0,7% του ΑΕΠ.

Είναι σαφές ότι η Ελληνική οικονομία βρίσκεται πλέον σε ξεκάθαρη κατάσταση depression με ισχυρά τα σημάδια έντονου αποπληθωρισμύ (η καταστροφή χρήματος ίση με τουλάχιστον 1% του ΑΕΠ ανά δίμηνο, μόνο κάτι τέτοιο μπορεί να σημαίνει μεσοπρόθεσμα). Αν μάλιστα λάβουμε υπόψη μας  ότι μέχρι πριν λίγα μόνο χρόνια (2008) η αύξηση της χρηματοδότησης ήταν 34-35 δις € το χρόνο, έχουμε μία μεταβολή στη ζήτηση (για προϊόντα, υπηρεσίας και ενεργητικό) που μπορεί να φτάσει τα 45 δις € το χρόνο ή αλλιώς 20% του ΑΕΠ, τη στιγμή που ολόκληρο το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών του 2008 ήταν κάτω απο 15% του ΑΕΠ.

Υπάρχει λοιπόν μία εξαιρετικά ισχυρή αρνητική δυναμική, η οποία εντείνεται και από τη συνεχή απομείωση των τιμών ενεργητικού (ακίνητα περίπου -20% από την κορυφή τους μέχρι το τέλος του 2011, μετοχές κτλ) ενώ το liquidity hoarding (αυξημένη αποταμίευση, μετακίνηση καταθέσεων στο εξωτερικό κτλ) μειώνει την κυκλοφοριακή ταχύτητα χρήματος, λειτουργώντας ώς αρνητικός πολλαπλασιαστής. Τα μεγέθη στην μεταβολή της χρηματοδότησης (20% του ΑΕΠ) δείχνουν ότι, υπό τις τρέχουσες συνθήκες δανειακής επέκτασης – ιδιαίτερα των νοικοκυριών -, οποιαδήποτε τυχόν βελτίωση προέλθει απο το εξωτερικό ισοζύγιο θα έχει marginal effects στη γενική κατάσταση. Απαιτείται ουσιαστική εισροή κεφαλαίου, με επένδυση πολλών δις € ετησίως, ώστε να καλυφθούν οι απώλειες ζήτησης, να αυξηθεί η απασχόληση και να δημιουργηθούν οι παραγωγικές δομές που θα επιτρέψουν την ισχυρή ανάκαμψη της οικονομίας. Τα δημόσια ελλείμματα της τάξης του 10% φαίνονται να είναι οι μοναδικοί σταθεροποιητές της κατάστασης, παρότι μεγάλο μέρος τους κατευθύνεται ώς τόκοι στο εξωτερικό. Αυτό φαίνεται ακόμα περισσότερο απο τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού όπου οι βασικές κατηγορίες δαπανών που είναι εκτός στόχων είναι οι τόκοι και η χρηματοδότησης των ασφαλιστικών ταμείων και ΟΑΕΔ.

Δυστυχώς οι εώς τώρα προτάσεις που περιορίζονται σε κοντόφθαλμες προτροπές για μειώσεις μισθών εν μέσω πανευρωπαϊκής λιτότητας, απλώς θα συνεχίσουν και επιτείνουν την τρέχουσα κάθοδο.