Σε σημερινό άρθρο του ftalphaville παρουσιάζονται ορισμένα πολύ ενδιαφέροντα διαγράμματα του Richard Koo (οικονομολόγος της Nomura ο οποίος εισήγαγε τον όρο balance sheet recession εξηγώντας τη ‘χαμένη δεκαετία’ της Ιαπωνίας) για την οικονομία της Ιαπωνίας και των ΗΠΑ και την καθαρή θέση των (μη χρηματοπιστωτικών) επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Από αυτά γίνεται σαφές ότι συνολικά οι δύο αυτοί τομείς (οι οποίοι αντιπροσωπεύουν πολύ μεγάλο τμήμα του εγχώριου ιδιωτικού τομέα) έχουν θετικό υπόλοιπο 9,5% του ΑΕΠ στην Ιαπωνία και 5,8% στις ΗΠΑ. Στην Ιαπωνία αυτό συμβαίνει με συσσώρευση ενεργητικού και μείωση των υποχρεώσεων (δανεισμού), ενώ στις ΗΠΑ τα νοικοκυριά ακολουθούν και αυτά την ίδια πολιτική, με τις επιχειρήσεις να έχουν θετικό υπόλοιπο αλλά με μερική επέκταση του δανεισμού τους (κάτι το οποίο οφείλεται στην καλύτερη οικονομική θέση τους, καθώς τα κέρδη έχουν ανακτήσει την ανοδική τους πορεία, τη στιγμή που οι πραγματικοί μισθοί έχουν παραμείνει στο μεγαλύτερο βαθμό στάσιμοι).

Στα παραπάνω θα πρέπει να προσθέσουμε και τη θέση του εξωτερικού τομέα, η οποία είναι αρνητική στην περίπτωση της Ιαπωνίας (η χώρα συσσωρεύει πλούτο σε ξένο νόμισμα) σε μέγεθος ίσο με 3,6% του ΑΕΠ (αν και τελευταία έχει αναστραφεί) και θετική στις ΗΠΑ (εξωτερικό έλλειμμα) σε ποσοστό 3,2% του ΑΕΠ. Ένα μέρος δηλαδή της αποταμίευσης στην Ιαπωνία γίνεται σε ξένο νόμισμα ενώ το αντίθετο συμβαίνει στις ΗΠΑ (συσσωρεύουν υποχρεώσεις σε δολάρια προς τον υπόλοιπο κόσμο).

Ο Κοο χρησιμοποιεί αυτά τα μεγέθη για να καταδείξει την αναγκαιότητα των δημοσίων ελλειμμάτων (καθώς εξ’ ορισμού η αποταμίευση είναι διαρροή από τη ζήτηση στην οικονομία) σε μία επανάληψη των sectoral balances, καθώς και για να εξηγήσει την ευκολία με την οποία η Ιαπωνία συνεχίζει να ‘χρηματοδοτεί τα δημόσια ελλείμματα. Παρότι η λογική αυτή είναι ανάποδη (στην πραγματικότητα τα δημόσια ελλείμματα ‘επιτρέπουν’ την αποταμίευση), σε ένα γενικό πλαίσιο είναι αρκετά απλουστευτική και επαρκής ώστε να κάνει σαφές το γεγονός ότι, ακόμα και σε μία θεώρηση τύπου loanable funds market, η χρηματοδότηση των κρατικών ελλειμμάτων της Ιαπωνίας δεν έχει προβλήματα ζήτησης, ιδιαίτερα καθώς δεν υπάρχουν ιδιαίτερα πολλές εναλλακτικές ενεργητικού χαμηλού ρίσκου (όπως έχει δείξει η υπερ-20ετής κρίση τιμών ενεργητικού).

* Δυστυχώς δεν έχω καταφέρει να βρώ το αρχικό paper του Koo. Αν κάποιος το έχει υπόψη του θα εκτιμούσα την ενημέρωση.