Greek NPL 2013Q1

Recent articles in Greek news sites claim that the current figure for total NPLs in Greek banks has reached €70bn. According to the IMF FSI statistics, 2013Q1 NPLs were €66.3bn with NPL net of provisions at €34bn and regulatory tier-1 capital at €23.3bn:

Even assuming that half of the increase will be covered by provisions, net NPLs should have reached more than €36bn by now. According to the latest (June-2013) balance sheet data (from Bank of Greece), Greek MFIs had €31,4bn in provisions and a total of €56,7bn in capital and reserves. As a result, based on the €70bn NPL figure, current net NPLs should be €38.6bn (or less if banks took more provisions during the summer months).

This amount of coverage by provisions is quite reasonable (since most of the NPLs will be collateralized with an initial LTV ratio of probably less than 100%). Nevertheless, the continuation of the recession will most probably increase NPLs further and create the need for more provisions. At some point, these will hurt bank capital and could create additional capital needs which would lower the funds available at the HFSF (€11.5bn).

Note: The initial version of the post assumed that banks had to cover 100% of NPLs with provisions which is clearly wrong and led to extreme conclusions (of a need to cover them by additional capital). A recovery ratio of 0% is unreasonable so I have to acknowledge my mistake on that one and thank the reader who pointed it out.

Επιτοκιακό κόστος πιστωτικής χρηματοδότησης ιδιωτικού τομέα

Σε προηγούμενη ανάρτηση, αναφέρθηκα στις διαφορές επιτοκιακού κόστους στο δανεισμό των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων και των νοικοκυριών στην περιφέρεια σε σχέση με τη Γερμανία, όπου έγινε σαφές ότι ιδιαίτερα η Ελλάδα αντιμετωπίζει πολύ υψηλό premium στο δανεισμό των επιχειρήσεων. Με βάση λοιπόν τα διαθέσιμα στοιχεία της ΤτΕ ([1], [2]) παρουσιάζονται δύο διαγράμματα με το (ετησιοποιημένο) κόστος δανεισμού (επί των υφιστάμενων υπολοίπων) των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων:

και των νοικοκυριών:

Κάποιος μπορεί να επιχειρήσει να συνδέσει την εμβάθυνση της ύφεσης στην Ελλάδα μετά το καλοκαίρι του 2011 με την σημαντική αύξηση του κόστους χρηματοδότησης. Σε σχέση με τον Ιούνιο του 2010 και παρότι στο ενδιάμεσο είχαμε σημαντική μείωση των υπολοίπων, το κόστος χρηματοδότησης αυξήθηκε από περίπου 11,9 δις € σε 13,3 δις €, ένα καθόλου αμελητέο επιπλέον κόστος 1,4 δις € (άνω του 0,6% του ΑΕΠ) το οποίο μείωσε σημαντικά τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων και το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών.

Από το Σεπτέμβριο του 2011 υπάρχει μία ισχυρή καθοδική πορεία με το κόστος να αγγίζει τα 12 δις € τον Μάιο, επιστρέφοντας σε επίπεδα 2010.  Το δυστύχημα είναι ότι υπάρχει μία σαφή διαφοροποίηση ανάμεσα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, με τα πρώτα να παρουσιάζουν μία εμφανή πτώση στο επιτόκιο ενώ οι επιχειρήσεις έχουν ‘stagnation’ με την μείωση του κόστους να προέρχεται από την αποπληρωμή υφιστάμενων δανείων. Εάν τα επιτόκια των επιχειρήσεων επέστρεφαν στα επίπεδα 5%, αυτό θα μεταφραζόταν σε επιπλέον ελάφρυνση της τάξης των 500 εκ. €, ένα μέγεθος συγκρίσιμο με σημαντικές δράσεις του ΕΣΠΑ.

Σημαντικό είναι το γεγονός ότι η μείωση του επιτοκίου δείχνει να έχει προέλθει από προσαρμογή του περιθωρίου μεταξύ των επιτοκίων καταθέσεων και δανείων των τραπεζών:

Κατά μία έννοια, το Ελληνικό δημόσιο μπορεί να χρησιμοποιήσει το χαμηλότοκο δανεισμό μέσω του EFSF για την ανακεφαλαιοποίηση των πιστωτικών ιδρυμάτων ως ένα είδος ‘επιδότησης’ του κόστους δανεισμού του ιδιωτικού τομέα με τις τυχόν ζημιές των τραπεζών να μεταφέρονται σε αυτό ως μέτοχο τους. Ιδιαίτερα η αποφυγή ασφυξίας των επιχειρήσεων είναι επείγουσα και σημαντική. Σε συνδυασμό με την μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ τα περιθώρια υπάρχουν, αρκεί η ίδια η ΕΚΤ να υποστηρίξει την προσπάθεια αντί να τη σαμποτάρει με αποφάσεις όπως η μη αποδοχή Ελληνικών ομολόγων.

Η συνολική μείωση του κόστους πάντως είναι ήδη σημαντική και καθώς εμφανίζεται στις δόσεις αποπληρωμής των δανείων θα λειτουργήσει ως ένας από τους λίγους θετικούς παράγοντες για την οικονομία. Αν παράλληλα έχουμε μερική αποπληρωμή οφειλών του δημοσίου, ενεργοποίηση χρηματοδοτήσεων από το ΕΣΠΑ, αποφυγή νέων μέτρων και ευνοϊκές εξελίξεις στο εξωτερικό ισοζύγιο είναι αρκετά πιθανό να έχουμε θετικές εκπλήξεις προς το φθινόπωρο.

Οφείλω να σημειώσω ότι η ανάλυση αυτή δε λαμβάνει υπόψη της το εισόδημα από τους τόκους καταθέσεων, το οποίο μπορεί να αντισταθμίσει (από πλευράς καταθετών) την αύξηση του κόστους των δανειοληπτών. Δεν όμως αφύσικη η υπόθεση ότι, ιδιαίτερα στο τρέχον περιβάλλον, οι τόκοι επί των καταθέσεων χρησιμοποιούνται περισσότερο για τη ‘διάσωση’ του κεφαλαίου, παρά ως επιπλέον πηγή εισοδήματος, ιδιαίτερα καθώς συνήθως αφορούν λογαριασμούς μεγάλων ποσών. Σε κάθε περίπτωση πάντως, τα στοιχεία δείχνουν μία αύξηση του μέσου επιτοκίου καταθέσεων το διάστημα αυτό, κάτι θετικό για τους καταθέτες:

ECB Monthly Monetary Developments Dec 2011

Στην τελευταία ανακοίνωση της ΕΚΤ για τις νομισματικές εξελίξεις στη ζώνη του Ευρώ το Δεκέμβριο του 2011 βρίσκουμε ορισμένα πολύ ενδιαφέροντα (και ανησυχητικά) στοιχεία.

Κατ’ αρχήν η αγορά των repurchase agreements (repo) φαίνεται να είναι σε κάθοδο το τελευταίο τρίμηνο του 2011 με τις ροές να είναι αρνητικές στα -22 δις € τους Οκτώβριο/Νοέμβριο και -63 δις € το Δεκέμβριο. Στο σημείο αυτό να σημειώσω ότι τα στατιστικά της ΕΚΤ περιέχουν μικρό μέρος της συνολικής αγοράς, στοιχεία για την οποία υπάρχουν στο εξαμηνιαίο repo market survery της ICMA.

Το βασικό κομμάτι της ανακοίνωσης, το οποίο και προκαλεί την μεγαλύτερη ανησυχία, είναι οι εξελίξεις στο δανεισμό του ιδιωτικού τομέα (τα δάνεια προς την κεντρική κυβέρνηση ήταν αυξημένα τόσο το Νοέμβριο, όσο και το Δεκέμβριο):

Βλέπουμε λοιπόν ότι η πίστωση προς τα νοικοκυριά έγινε αρνητική το Δεκέμβριο (μετά από μία επιστροφή σε θετικές ροές το Νοέμβριο), ενώ η πίστωση προς τις επιχειρήσεις έχει γίνει αρνητική το τελευταίο δίμηνο, με το Δεκέμβριο να καταγράφει έλλειμμα 37 δις €. Παράλληλα και οι χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις είχαν αρνητικές ροές το τελευταίο δίμηνο (-17, -27 δις €), με τα reverse repo να φαίνεται ότι είναι η βασική αιτία.

Τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν, τόσο την προβληματική λειτουργία του repo market (ένας από τους βασικούς λόγους του 3Y-LTRO), όσο και την αρνητική ροή της πραγματικής οικονομίας το τελευταίο δίμηνο. Παρότι τα στοιχεία είναι συγκεντρωτικά, φαίνεται ότι η Ευρωζώνη μπήκε σε μία ξεκάθαρη αρνητική πορεία στο τέλος του 2011, η οποία πιθανότατα θα καταγραφεί και στα στοιχεία του ΑΕΠ. Το μεγάλο ερώτημα είναι πώς θα συνεχίσει.

Πιστωτική επέκταση Νοεμβρίου

Η ΤτΕ ανακοίνωσε πρόσφατα τα στοιχεία για την πιστωτική επέκταση του Νοεμβρίου. Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι η χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα έχει μπεί σε μία εξαιρετικά βίαιη φάση απομόχλευσης μετά το Σεπτέμβριο με αρνητικές ροές άνω του 1 δις € τον μήνα. Αναλυτικότερα τα στοιχεία του τελευταίου εξαμήνου έχουν ώς εξής:

Τέλος περιόδου	Ιουν-11	Ιουλ-11	Αυγ-11	Σεπ-11	Οκτ-11	Νοε-11
Ιδιωτικός τομέας (Επιχειρήσεις και νοικοκυριά)	253.102	253.856	252.102	252.562	250.716	249.606
Μεταβολή		754	-1.754	459	-1.845	-1.110
Επιχειρήσεις	121.371	122.287	121.351	122.679	121.670	121.243
Λοιπά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα	5.474	5.407	5.282	6.127	6.101	6.037
Ασφαλιστικές επιχειρήσεις	858	855	1.429	795	1.644	1.643
Μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις	115.040	116.025	114.640	115.757	113.925	113.563
Μεταβολή (Επιχειρήσεις)		916	-936	1.328	-1.010	-426
Μεταβολή (μη χρη. Επιχ.)		985	-1.385	1.117	-1.832	-362
Ιδιώτες & Ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα	115.704	115.566	114.905	114.169	113.518	113.000
Μεταβολή		-138	-661	-736	-651	-518
Ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες, ατομικές επιχ.	16.027	16.004	15.846	15.713	15.529	15.363
Μεταβολή		-23	-157	-133	-184	-165

Ορισμένα σαφή συμπεράσματα απο τα στοιχεία αυτά είναι τα εξής:

• Τα νοικοκυριά και οι ελεύθεροι επαγγελματίες βρίσκονται σε μία διαδικασία ισχυρής απομόχλευσης από τον Αύγουστο και μετά με αρνητικές ροές ανά μήνα 500-700 εκ € για τα πρώτα και 150 εκ. € για τους δεύτερους. Ο βασικός τροφοδότης της ορμής της Ελληνικής οικονομίας τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε φάση μεγάλη συρρίκνωσης χωρίς να διαφαίνεται κάποιο σημάδι σταθεροποίησης, αντίθετα η μείωση χρέους είναι σε πλήρη εξέλιξη.
• Τα λοιπά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οι ασφαλιστικές εταιρίες εμφανίζουν σταθεροποίηση του χρέους τους παρότι υπάρχουν ορισμένες εντυπωσιακές μεταβολές σε κάποιους μήνες.
• Οι επιχειρήσεις, μετά από μία μεγάλη μεγέθυνση τον Σεπτέμβριο (ύψους 1,3 δις €, η οποία από τα αναλυτικότερα στοιχεία αφορά τους κλάδους εμπορίου, ναυτιλίας και διαχείρισης ακίνητης περιουσίας), πλέον βρίσκονται και αυτές σε ξεκάθαρη φάση συρρίκνωσης με εκροή περίπου 1,5 δις € από τότε.
• Συνολικά ο ιδιωτικός τομέας μειώνει πλέον τη δανειακή του έκθεση κατά 1,1-1,5 δις € τον μήνα, μία μείωση που είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή και υψηλή καθώς φτάνει το 0,5-0,7% του ΑΕΠ.

Είναι σαφές ότι η Ελληνική οικονομία βρίσκεται πλέον σε ξεκάθαρη κατάσταση depression με ισχυρά τα σημάδια έντονου αποπληθωρισμύ (η καταστροφή χρήματος ίση με τουλάχιστον 1% του ΑΕΠ ανά δίμηνο, μόνο κάτι τέτοιο μπορεί να σημαίνει μεσοπρόθεσμα). Αν μάλιστα λάβουμε υπόψη μας  ότι μέχρι πριν λίγα μόνο χρόνια (2008) η αύξηση της χρηματοδότησης ήταν 34-35 δις € το χρόνο, έχουμε μία μεταβολή στη ζήτηση (για προϊόντα, υπηρεσίας και ενεργητικό) που μπορεί να φτάσει τα 45 δις € το χρόνο ή αλλιώς 20% του ΑΕΠ, τη στιγμή που ολόκληρο το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών του 2008 ήταν κάτω απο 15% του ΑΕΠ.

Υπάρχει λοιπόν μία εξαιρετικά ισχυρή αρνητική δυναμική, η οποία εντείνεται και από τη συνεχή απομείωση των τιμών ενεργητικού (ακίνητα περίπου -20% από την κορυφή τους μέχρι το τέλος του 2011, μετοχές κτλ) ενώ το liquidity hoarding (αυξημένη αποταμίευση, μετακίνηση καταθέσεων στο εξωτερικό κτλ) μειώνει την κυκλοφοριακή ταχύτητα χρήματος, λειτουργώντας ώς αρνητικός πολλαπλασιαστής. Τα μεγέθη στην μεταβολή της χρηματοδότησης (20% του ΑΕΠ) δείχνουν ότι, υπό τις τρέχουσες συνθήκες δανειακής επέκτασης – ιδιαίτερα των νοικοκυριών -, οποιαδήποτε τυχόν βελτίωση προέλθει απο το εξωτερικό ισοζύγιο θα έχει marginal effects στη γενική κατάσταση. Απαιτείται ουσιαστική εισροή κεφαλαίου, με επένδυση πολλών δις € ετησίως, ώστε να καλυφθούν οι απώλειες ζήτησης, να αυξηθεί η απασχόληση και να δημιουργηθούν οι παραγωγικές δομές που θα επιτρέψουν την ισχυρή ανάκαμψη της οικονομίας. Τα δημόσια ελλείμματα της τάξης του 10% φαίνονται να είναι οι μοναδικοί σταθεροποιητές της κατάστασης, παρότι μεγάλο μέρος τους κατευθύνεται ώς τόκοι στο εξωτερικό. Αυτό φαίνεται ακόμα περισσότερο απο τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού όπου οι βασικές κατηγορίες δαπανών που είναι εκτός στόχων είναι οι τόκοι και η χρηματοδότησης των ασφαλιστικών ταμείων και ΟΑΕΔ.

Δυστυχώς οι εώς τώρα προτάσεις που περιορίζονται σε κοντόφθαλμες προτροπές για μειώσεις μισθών εν μέσω πανευρωπαϊκής λιτότητας, απλώς θα συνεχίσουν και επιτείνουν την τρέχουσα κάθοδο.

Bελτίωση της πιστωτικής επέκτασης τον Ιούλιο

Τα νέα για την πιστωτική επέκταση τον Ιούλιο ήταν σχετικά μοιρασμένα. Τα νοικοκυριά συνεχίζουν να μειώνουν το δανεισμό τους με αρνητική ροή χρηματοδότησης κοντά στο 0,5 δις € και μείωση της επέκτασης στο -2,7% (απο -2,5% τον Ιούνιο). Παρόμοια κίνηση είχε και ο δανεισμός των ελεύθερων επαγγελματιών με μείωση 50 εκ. € και διαμόρφωση της επέκτασης στο -4% (απο -3,4%). Απο την άλλη οι επιχειρήσεις είχαν θετική ροή χρηματοδότησης 564 εκ € με αύξηση της επέκτασης στο 0,6%. Φαίνεται ότι οι τομείς της οικονομίας έχουν ώς ένα βαθμό αποκτήσει διαφορετικές δυναμικές με τον επιχειρηματικό κλάδο να επεκτείνεται ενώ τα νοικοκυριά και οι ελεύθεροι επαγγελματίες συνεχίζουν την αποταμίευση τους.

Σε επίπεδο κλάδων η αύξηση του τραπεζικού δανεισμού απο τις επιχειρήσεις είναι στοχευμένη στους κλάδους της βιομηχανίας και του ηλεκτρισμού.

Πολύ μεγάλη μείωση στη χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα τον Μάιο

Η ΤτΕ ανακοίνωσε τα στοιχεία της ιδιωτικής χρηματοδότησης για τον μήνα Μάιο. Σε σχέση με τον Απρίλιο ο ρυθμός διαμορφώθηκε στο -1,1% απο -0,5% ενώ η καθαρή ροή ήταν αρνητική κατά 1557 εκ. € (Απρίλιος -377 εκ. €). Οι δείκτες χρηματοδότησης ιδιωτών και ελέυθερων επαγγελματιών ήταν αρνητικοί ενώ ο δείκτης χρηματοδότησης των επιχειρήσεων προσεγγίζει το μηδέν (0,3%). Η ανάλυση κατα κλάδο στις επιχειρήσεις μάλιστα δείχνει ότι θετικές ροές είχαν κατα κύριο λόγο μόνο η ναυτιλία και ο ηλεκτρισμός ενώ εμπόριο και μεταφορές βιώνουν πολύ υψηλές αρνητικές ροές.

Δυστυχώς τα νέα είναι εξαιρετικά άσχημα, ιδιαίτερα το μέγεθος της αρνητικής ροής που προσεγγίζει το 0,7% του ΑΕΠ. Ο μόνος δρόμος θετικής ρευστότητας για την οικονομία είναι ο εξωτερικός τομέας ο οποίος όμως είναι πολύ μικρός ώστε να εξισορροπήσει την κατάσταση. Ας ελπίσουμε ότι η αύξηση των εξαγωγών, η βελτίωση του τουριστικού προϊόντος φέτος και η μείωση των εισαγωγών (μαζί με τις μειώσεις στις τιμές των καυσίμων τον τελευταίο καιρό) θα επιτρέψουν στην οικονομία να πάρει μία ανάσα πριν την εφαμοργή των φορολογικών μέτρων (έκτακτη εισφορά, τέλος επιτηδεύματος, αφορολόγητο, φόροι περιουσίας) απο το Σεπτέμβριο.

Πιστωτική επέκταση το Φεβρουάριο

Η πιστωτική επέκταση του ιδιωτικού τομέα συνέχισε την καθοδική του πορεία και το Φεβρουάριο:

• Επιχειρήσεις: Θετική ροή 278 εκ €, ετήσιος ρυθμός 0,9% (Ιανουάριος 2011: 1,0%, Δεκέμβριος  2010: 1,1%).
• Ελεύθεροι επαγγελματίες: Αρνητική ροή 16 εκ €, ετήσιος ρυθμός 0% (Ιανουάριος 2011: 0,2%).
• Ιδιώτες: Αρνητική ροή 140 εκ €, ετήσιος ρυθμός -1,6% (Ιανουάριος 2011: -1,4%, Δεκέμβριος 2010: -1,3%).

Φαίνεται δυστυχώς ότι δεν έχει ακόμα ανακοπεί η μείωση στη ζήτηση δανείων απο τον ιδιωτικό τομέα αλλά αντιθέτως αυτή αυξάνεται. Με δεδομένη τη συμμετοχή της κατανάλωσης στο ΑΕΠ (70%), την μικρή συμμετοχή των εξαγωγών και τη δημοσιονομική προσαρμογή πολύ δύσκολα θα υπάρξει ουσιαστικά αντιστροφή της ύφεσης αν δεν σταθεροποιηθεί και κινηθεί σε θετικούς ρυθμούς η πιστωτική επέκταση.

Αρνητική ετήσια πιστωτική επέκταση το 2010

Η ΤτΕ ανακοίνωσε τα στοιχεία για την πιστωτική επέκταση του Δεκεμβρίου 2010 και τα συνολικά για το προηγούμενο έτος. Ο συνολικός ρυθμός πιστωτικής επέκτασης ήταν αρνητικός στο -0,2%. Αναλυτικότερα:

• Οι επιχειρήσεις παρουσίασαν θετική ροή χρηματοδοτήσεων 1%.
• Οι ελεύθεροι επαγγελματίες αρνητική ροή -0,8%
• Οι ιδιώτες αρνητική ροή -1,4%.

Τα συμπεράσματα είναι ότι οι ιδιώτες σταμάτησαν πλήρως την κατανάλωση με δανεικά (φαίνεται ότι υπάρχει προσπάθεια μείωσης του ιδιωτικού χρέους) ενώ και οι επιχειρήσεις αποφεύγουν επεκτατικές κινήσεις και επενδύσεις. Ουσιαστικά ο μόνος παράγοντας της οικονομίας ο οποίος δημιουργεί νέο χρήμα (μέσω δανεισμού) είναι το δημόσιο το οποίο προβλέπεται να παρουσιάσει έλλειμμα ύψους 9,4 – 9,5% το 2010. Η αρνητική εικόνα της οικονομίας είναι αρκετά σαφής. Το θετικό στοιχείο είναι ότι αυτή η αδυναμία δανεισμού θα αποτυπωθεί αναγκαστικά και στο ισοζύγιο συναλλαγών της χώρας και σε μείωση των εισαγωγών. Δεδομένο είναι επίσης ότι η αρνητική αυτή ροή χρηματοδοτήσεων θα φανεί στο μέλλον στα αποτελέσματα των τραπεζών στην Ελλάδα οι οποίες θα πρέπει να βρούν νέες οδούς κερδών, είτε απο το εξωτερικό, είτε απο οχήματα όπως το κρατικό χρέος κτλ, σε ένα περιβάλλον έντονων για την ώρα πληθωριστικών πιέσεων.

Στο 2% η πιστωτική επέκταση τον Ιούλιο

Η πιστωτική επέκταση συνέχισε την καθοδική της πορεία και τον Ιούλιο περιοριζόμενη στο 2% απο 2,4% τον Ιούνιο και 4,2% το Δεκέμβριο του 2009.

Ειδικότερα η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων είχε μία μικρή θετική ροή ύψους 161 εκ € αν και αυτή ουσιαστικά προερχόταν απο τον χρηματοπιστωτικό τομέα (αύξηση 8,7%), την ναυτιλία και άλλους. Τα βασικά τμήματα της Ελληνικής οικονομίας, δηλαδή το εμπόριο, η βιομηχανία, οι κατασκευές, ο τουρισμός είχαν απο αρνητική εώς πολύ μικρή επέκταση (τουρισμός 4%, βιομηχανία -2,2%, εμπόριο -1,8%).

Η χρηματοδότηση των ιδιωτών συνέχισε να είναι αρνητική (-258 εκ €) με τον ρυθμό να πέφτει στο 1,1%.

Αν στα παραπάνω προσθέσουμε και τη χρηματοδότηση των ελεύθερων επαγγελματιών, αγροτών και ατομικών επιχειρήσεων (θετική ροή 55 εκ €) συνολικά προκύπτει αρνητική ροή ύψους 42 εκ €. Οι επιχειρήσεις δηλαδή δεν έχουν κάποιο λόγο να ζητήσουν νέες χρηματοδοτήσεις ενώ οι ιδιώτες προσπαθούν να αποπληρώσουν τα υφιστάμενα δάνεια χωρίς να λαμβάνουν νέα μειώνοντας τελικά την κυκλοφορία χρήματος. Με δεδομένο τον υψηλό πληθωρισμό (που απαιτεί μεγαλύτερα ποσά για την εξυπηρέτηση των ίδιων αναγκών) είναι σφής ο καθοδικός κύκλος της οικονομίας καθώς δεν υπάρχει πιστωτική επέκταση ικανή να υποστηρίξει την ανάπτυξη της.

Πιστωτική επέκταση τον Μάϊο

Με βάση τα στοιχεία της ΤτΕ η πιστωτική επέκταση τον Μάϊο συνέχισε την πτωτική της πορεία απο 3,2% τον Απρίλιο στο 2,8%. Πιο συγκεκριμένα:

• Η καθαρή ροή προς τα νοικοκυριά ήταν αρνητική.
• Η καθαρή ροή προς τη βιομηχανία και το εμπόριο ήταν αρνητική ενώ μείωση παρουσίασε η χρηματοδότηση προς τον τουρισμό, τις κατασκευές και τη γεωργία. Μόνο η ναυτιλία είχε αύξηση της χρηματοδότησης της.

Είναι αρκετά σαφές απο τα παραπάνω ότι τα νοικοκυριά έχουν εισέλθει σε φάση μείωσης των χρεών τους ενώ και οι βασικοί πυλώνες της επιχειρησιακής οικονομικής δραστηριότητας είναι σε πτώση (μεγάλη ή μικρή). Αυτό σε συνδυασμό με το ‘φορολογικό πληθωρισμό’ (που κατευθύνεται κυρίως προς την αποπληρωμή του δημοσίου εξωτερικού χρέους), τις μειώσεις των μισθών και της κατανάλωσης και το δεδομένο εμπορικό έλλειμμα (που απαιτεί την εξαγωγή συναλλάγματος) συνεπάγεται ότι θα συνεχίσουμε να βλέπουμε την αποταμίευση της οικονομίας να περιορίζεται σημαντικά.

Το μεγάλο στοίχημα της ελληνικής οικονομίας για το επόμενο διάστημα θα είναι η μάχη μεταξύ της αποταμίευσης και του πληθωρισμού. Αν το εμπορικό έλλειμμα διατηρηθεί υψηλό όπως και τα φαινόμενα στρέβλωσης στην αγορά τότε το πιθανότερο σενάριο είναι ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει υψηλός και η αποταμίευση θα μετακινηθεί στις πιστώτριες χώρες, στις παραγωγές χώρες και σε ορισμένους λίγους ενδιάμεσους εγχώριους κρίκους. Ένα θετικό σημάδι είναι η διψήφια μείωση στην κατανάλωση προϊόντων που θεωρείται σχετικά ανελαστική όπως τρόφιμα, καύσιμα, καπνός κτλ.