Είναι πολύ ενδιαφέρον ώς άσκηση να προσπαθήσουμε να υπολογίσουμε το μέγεθος της φοροδιαφυγής στην Ελλάδα και τις δυνατότητες που προσφέρει η ‘εμφάνιση’ της στην επίλυση των δημοσιονομικών προβλημάτων. Ας ξεκινήσουμε με ορισμένα βασικά στοιχεία:
ΑΕΠ | 240 δις € |
Μισθωτοί | 2.000.000 |
Ελεύθεροι Επαγγελματίες | 2.000.000 |
Εργατικό Δυναμικό | 5.000.000 |
Άνεργοι | 500.000 |
Εισόδημα μισθωτών/συνταξιούχων | 73,92 δις € |
Εισόδημα λοιπών φορολογούμενων | 19,77 δις € |
Εισόδημα νομικών προσώπων | 19,4 δις € |
Συντάξεις | 21,73 δις € |
Έσοδα 2009 | 49,26 δις € |
Πρωτογενείς δαπάνες 2009 | 59,1 δις € |
Πηγή: Στατιστικό δελτίο ΓΓΠΣ 2008 / Προϋπολογισμός 2010
Θα κάνουμε ανάλυση βασιζόμενοι σε βασικούς κανόνες. Θεωρώντας ότι το ΑΕΠ περιλαμβάνει και την έμμεση φορολογία, ουσιαστικά ισοδυναμεί με το εθνικό εισόδημα των φυσικών και νομικών προσώπων. Οι συντάξεις και επιδόματα ανεργίας δε λαμβάνονται υπόψη καθώς προκύπτουν μέσω των εισφορών/γενικής φορολογίας χωρίς αντίκρισμα σε παραγωγή. Με βάση τα φορολογικά στοιχεία, τα νομικά πρόσωπα έχουν (μετά την αφαίρεση των συντάξεων) περίπου 20% συμμετοχή στο φορολογητέο εισόδημα, ενώ τα φυσικά πρόσωπα 80%. Οι κρατήσεις (πριν προκύψει το φορολογητέο εισόδημα περιλαμβάνουν τα εξής):
- ΦΠΑ στα έσοδα των εταιριών και ΕΕ (19%)
- Ασφαλιστικές εισφορές στους μισθωτούς (40%) και τους ΕΕ (σταθερό ποσό, περίπου 10-15% του εισοδήματος τους).
- Έμμεσους φόρους στα έσοδα εταιριών και ορισμέων ΕΕ (ας θεωρήσουμε ότι είναι επιπλέον 10%).
Έτσι λοιπόν οι μισθωτοί έχουν επιβάρυνση 40% στο εισόδημα τους, οι ΕΕ περίπου το ίδιο και οι εταιρίες 30%. Λαμβάνοντας τη διαφορα στην επιβάρυνση υπόψη οι εταιρίες θα πρέπει να έχουν συμμετοχή 30% στο ΑΕΠ και τα φυσικά πρόσωπα 70%.
Εταιρίες
240 * 30% = 72 δις €.
Έμμεση φορολογία (30%): 21,6 δις €
Φορολογητέα κέρδη: 50 δις €
Φόρος στα κέρδη (25%): 12,5 δις €
Σύνολο: 34,1 δις €
Φυσικά πρόσωπα
Με βάση τα φορολογικά στοιχεία οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι είναι 2 + 2 εκατομμύρια. Θεωρούμε ότι έχουν τουλάχιστον το ίδιο εισόδημα, διαφορετικά οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα εργαζόταν ώς μισθωτοί σε εταιρίες παροχής υπηρεσιών.
Επίσης, το συνολικό ενεργό εργατικό δυναμικό (αφαιρώντας τους άνεργους) είναι 4,5 εκ. Το υπολοιπόμενο μισό εκατομμύριο προφανώς δεν υποβάλει δήλωση φόρου εισοδήματος καθώς έχει εισόδημα μικρότερο του αφορολόγητου. Ας θεωρήσουμε λοιπόν ότι οι εργαζόμενοι αυτοί έχουν μέσο εισόδημα 10.000€, δηλαδή 5 δις €.
240 * 70% = 168 δις € – 5 δις €, περίπου 160 δις €
Μισθωτοί: 80 δις €
Εισφορές (40%): 32 δις €
Φορολογητέο εισόδημα: 48 δις €
Μέσο εισόδημα: 24.000€
Φόρος με βάση την κλίμακα: 3.000€, σύνολο: 6 δις €
Ελεύθεροι επαγγελματίες: 80 δις €
Εισφορές (15%): 12 δις €
Έμμεσοι φόροι (ΦΠΑ κτλ – 25%): 20 δις €
Φορολογητέο εισόδημα: 48 δις €
Μέσο εισόδημα: 24.000€
Φόρος με βάση την κλίμακα: 3225€μ, σύνολο: 6,5 δις €
Έτσι λοιπόν προκύπτουν τα εξής στοιχεία:
Στοιχεία Υπ. Οικονομικών | Υπολογισμοί με βάση ΑΕΠ | |
Εισόδημα νομικών προσώπων | 19,4 δις € | 50 δις € |
Εισόδημα ΕΕ | 19,8 δις € | 48 δις € |
Εισόδημα μισθωτών | 52,2 δις € | 48 δις € |
Εισφορές | 44 δις € | |
Σύνολο εσόδων | 49,3 δις € (20,5% του ΑΕΠ) | 66,6δις € (27,8% του ΑΕΠ) |
Όπως βλέπουμε το εισόδημα των μισθωτών που υπολογίζουμε είναι μικρότερο απο τα στοιχεία του Υπ. ΟΙΚ, κάτι που είναι θετικό για την μετριοπάθεια των υπολογισμών. Χωρίς λοιπόν να λάβουμε καθόλου υπόψη μας φορολογία επί των συντάξεων προκύπτουν 17 δις € περισσότερα έσοδα για τον προϋπολογισμό. Ακόμα και αν οι (χοντροκομμένοι) υπολογισμοί έχουν λάθος 20% τα έσοδα παραμένουν στα επίπεδα των 53,3 δις €, όσα είναι τα προϋπολογιζόμενα έσοδα του 2010.
Παράλληλα, πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι εμφάνιση φοροδιαφυγής έχει ώς συνέπεια αντίστοιχη αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών με συνέπεια την μείωση της απαιτούμενης συμμετοχής του κράτους μέσω επιχορήγησης των ασφαλιστικών ταμείων και επομένως μείωση του ελλείμματος.
Συμπεράσματα:
Είτε ο υπολογισμός του ΑΕΠ είναι υπερβολικός, είτε υπάρχει γενικευμένη φοροδιαφυγή σε όσους έχουν τη δυνατότητα απόκρυψης εισοδημάτων/κερδών με ύψος περίπου 60 δις € (20-25% του ΑΕΠ). Η εμφάνιση της θα είχε ώς συνέπεια την δραστική μείωση του ελλείμματος του δημοσίου με αποτέλεσμα τη δυνατότητα μείωσης της συνολικής φορολογικής επιβάρυνσης στην οικονομία και ορθολογικοποίησης των άμεσων και έμμεσων φόρων και των συντελεστών τους.
ΑΕΠ |
240 δις € |
Μισθωτοί |
2.000.000 |
Ελεύθεροι Επαγγελματίες |
2.000.000 |
Εργατικό Δυναμικό |
5.000.000 |
Άνεργοι |
4.500.000 |
Εισόδημα μισθωτών/συνταξιούχων |
73,92 δις € |
Εισόδημα λοιπών φορολογούμενων |
19,77 δις € |
Εισόδημα νομικών προσώπων |
19,4 δις € |
Συντάξεις |
21,73 δις € |
6 Σχόλια
Comments feed for this article
31 Ιανουαρίου, 2010 στις 16:39
saperduper
ευχαριστώ για το εξαιρετικά ενδιαφέρον ποστ!
1 Φεβρουαρίου, 2010 στις 00:36
George Kesarios
Πολυ ωραια δουλεια κανεις μπραβο.
οσο αναφορα το post, συμβενουν 2 πραγματα
Το ΑΕΠ ειναι υπερβλικο (εδω δεν μπορουν να κανουν απλη αριθμητικη, το ΑΕΠ θα υπολογισουν οι βαλκες)
Δευτερον, το μεικτο περιθωριο κερδους των ετερειων στην Ελλαδα ειναι πολυ χαμηλο.
Αρα δεν μπορουμε απλα κοιταζοντας το ΑΕΠ και κανοντα συκγρηση με αλλους να πουμε οτι τοσα φορολογικα εσοδα πρεπει να εχουμε αι εμεις.
Με λιγα λογια, η ΕΛλαδα ειναι low value added economy και η Γερμνια high value added.
Αλλο τα after tax κερδη του ενος και αλλα του αλλου.
Σε λιγο καιρο θα δημοσιευω και αρθρα απο financial blogers, θα χαρω να μου στειλες κανα post :-)))
1 Φεβρουαρίου, 2010 στις 00:38
George Kesarios
Επισις
η μευρη οικονομια στην ΕΛλαδα ειναι περιπου οσο στην Ιταλια, Ισπανια και Βελγιο … δηλαδη περιπου 25%.
Στην Αμερικη ειναι 10% και το μεσο ορο στην Ευρωαπη ειναι 15%.
Δεν μπορεις δηλαδη να βασηστιες στην μαυρη οικονομια, διοτι απλα παντου υπαρχει.
10 Ιουνίου, 2011 στις 05:54
Λεφτά Υπάρχουν! | Σαντορινιός Γάτος
[…] στο 40% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ). [1], [2] Το έλλειμμα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Στατιστική […]
10 Ιουνίου, 2011 στις 12:14
Λεφτά Υπάρχουν! | αἰέν ἀριστεύειν
[…] Σύμφωνα με έκθεση της Εθνικής Τράπεζας, η φοροδιαφυγή στην Ελλάδα ανέρχεται πλέον σε 100 δισ. ευρώ ετησίως. Αυτό αντιστοιχεί στο 40% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ). [1], [2] […]
28 Ιουνίου, 2011 στις 00:41
nikos
«Είτε ο υπολογισμός του ΑΕΠ είναι υπερβολικός, είτε υπάρχει γενικευμένη φοροδιαφυγή σε όσους έχουν τη δυνατότητα απόκρυψης εισοδημάτων/κερδών με ύψος περίπου 60 δις € (20-25% του ΑΕΠ)»
Φίλε και εσύ το ξέρεις και εγώ το ξέρω ότι δεν είναι λάθος το ΑΕΠ….η φοροδιαφυγή είναι 60 δις…..